Γη και Ελευθερία 2: Η υφιστάμενη κατάσταση και η διαχείριση των υδάτινων πόρων στην Ικαρία

Η Ικαρία δεν έχει ενιαίο σύστημα ύδρευσης – άρδευσης. Σύμφωνα με το Μητρώο του Δήμου, θεωρητικά τουλάχιστον, το νησί έχει ένα σχετικό πλούσιο υδάτινο δυναμικό. Ο Δήμος έχει αναλάβει τη διαχείριση του , αλλά κάθε περιοχή αξιοποιεί διαφορετικές «πηγές» υδροδότησης. Συγκεκριμένα η περιοχή του Αγ. Κηρύκου και του Ευδήλου υδρεύονται και αρδεύονται από γεωτρήσεις και πηγές, ενώ η περιοχή των Ραχών από το φράγμα του Πεζιού και πηγές. Και να τονίσουμε ότι στο μεγαλύτερο μέρος του νησιού το δίκτυο ύδρευσης – άρδευσης είναι κοινό, δε διαχωρίζεται δηλαδή το πόσιμο από το νερό για άλλες χρήσεις.

Αυτό σημαίνει ότι τα προβλήματα, όσον αφορά στην ποιότητα και την επάρκεια του πόσιμου, αλλά και του ποτιστικού νερού, είναι πολλά και διαφοροποιούνται ως ένα βαθμό από περιοχή σε περιοχή. Το θέμα άρχισε να μας απασχολεί πιεστικά από το 2015 -16, όταν η μεγάλη ανομβρία έφερε για πρώτη φορά τόσο έντονη λειψυδρία στο νησί. Από τότε διαπιστώνουμε ότι η ποιότητα του πόσιμου νερού που έρχεται στις βρύσες των νοικοκυριών είναι πολλές φορές αμφιβόλου ποιότητας και μη σύμφωνη με τους Κανονισμούς «Περί ποιότητας νερού ανθρώπινης κατανάλωσης». Αυτό γίνεται καταρχάς αντιληπτό από το θολό έως καφέ νερό στο ποτήρι μας ή τη βαριά μυρωδιά του, κατά καιρούς και περιοχές,  και επιβεβαιώνεται στη συνέχεια από τις χημικές και μικροβιολογικές αναλύσεις του Γενικού Χημείου του Κράτους, οι οποίες δείχνουν ότι το νερό πολλών σημείων υδροληψίας είναι επιβαρυμένο με πολύ υψηλές συγκεντρώσεις  σιδήρου (μέχρι και οκταπλάσιες) και μαγγανίου (μέχρι και πενταπλάσιες) καθώς και  κολοβακτηριδίων και εντερόκοκκων. Στο πέρασμα των χρόνων τα αποτελέσματα των αναλύσεων του νερού παρουσιάζουν επιδεινούμενη εικόνα, ενώ το περασμένο φθινόπωρο εμφανίστηκαν πολλά κρούσματα σοβαρής γαστρεντερίτιδας, σε συγκεκριμένο χωριό. Παρ΄ όλα αυτά οι δημοτικές αρχές ουδέποτε τις ανακοινώνουν, με πολύ κόπο και πίεση καταφέρνουμε να πάρουμε κάποιες από αυτές και όποιες έρχονται στα χέρια μας τις δημοσιοποιούμε.

Το άλλο θέμα που αντιμετωπίζουμε κατά την καλοκαιρινή περίοδο είναι η έλλειψη νερού με τις συχνές διακοπές υδροδότησης, ακόμα και για μέρες, κάτι που οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στον κακό σχεδιασμό της διαχείρισης του νερού από τις ως τώρα δημοτικές αρχές. Αυτό σε συνδυασμό με την ανομβρία, που αποτελεί πια σοβαρό πρόβλημα του νησιού μας, και την εγκατάλειψη των περισσότερων φυσικών δημοτικών πηγών-μαστεύσεων, που αποτελούσαν τις προηγούμενες δεκαετίες τους τροφοδότες νερού του Δήμου, μας έφεραν στη σημερινή κακή κατάσταση. Έτσι οι κάτοικοι καταναλώνουν χιλιάδες λίτρα εμφιαλωμένου νερού και  αγοράζουν μεγάλες ποσότητες νερού άρδευσης από ιδιώτες βυτιοφορείς. Συνέβη δηλαδή μία έμμεση ιδιωτικοποίηση του νερού.

Η  βασική αρχή που πρέπει να σηματοδοτεί την πολιτική  του Δήμου στο θέμα της διαχείρισης του νερού είναι ότι η πρόσβαση στο καθαρό νερό είναι βασικό δικαίωμα για όλους τους κατοίκους. Γι’ αυτό και δεν μπορεί να είναι εμπορεύσιμο αγαθό, που η τιμή και η διαθεσιμότητά του θα καθορίζεται από τις δυνάμεις της αγοράς. Αντίθετα, σαν κοινό αγαθό, πρέπει να είναι προσιτό από όλους τους πολίτες με το ελάχιστο κόστος που θα καθορίζεται από τη λογική της στοιχειώδους ανταποδοτικότητας. Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν αντιστεκόμαστε σε κάθε απόπειρα ιδιωτικοποίησης του νερού, ακόμα και στις συμπράξεις του Δήμου με ιδιώτες.

Πρέπει επίσης να γίνει κατανοητό ότι το νερό δεν είναι αναγκαίο μόνο για τις στενά οριζόμενες ανθρώπινες δραστηριότητες, αλλά και για την αυτορρύθμιση ολόκληρου του οικοσυστήματος, τα ποικίλα μικροκλίματα που συναντώνται στην Ικαρία και την επιβίωση της χλωρίδας και της πανίδας του νησιού. Αν τα βουνά ήταν σε καλή κατάσταση και διατηρούσαν τη βλάστησή τους, δε θα χρειαζόταν να ξοδεύουμε τεράστια ποσά για γεωτρήσεις και μεγάλα φράγματα, διότι το δάσος αποτελεί φυσικό «μαγνήτη» της βροχής, είναι το καλύτερο φίλτρο, ενώ λειτουργεί πολλαπλά και ως φράγμα. Και εδώ επανέρχεται το πρόβλημα της ανεπιτήρητης και ανεξέλεγκτης κτηνοτροφίας στο νησί μας, που ευθύνεται αφενός για την υπερβόσκηση των βουνών και την ερημοποίηση μεγάλων περιοχών, αφετέρου για τη σοβαρή μόλυνση των πόσιμων υδάτων, λόγω των περιττωμάτων των χιλιάδων ζώων που βόσκουν ελεύθερα στα βουνά. Οι δημοτικές αρχές του νησιού αρνούνται να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα συνολικά και μακροπρόθεσμα, είναι απρόθυμες να ομολογήσουν και να διαχειριστούν τις αιτίες του, δεν ενδιαφέρονται ούτε προνοούν για τις δυσοίωνες προοπτικές του. Περιορίζονται στις τυπικές διαχειριστικές διαδικασίες, με στόχο απλώς να μη διαμαρτύρονται οι δημότες για την έλλειψη νερού, ή στην εύκολη λύση της χλωρίωσης.  

Γνωρίζοντας όλα αυτά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε ως δημότες, τα οποία αφορούν είτε στην έλλειψη είτε στην ποιότητα του πόσιμου νερού, και κατανοώντας ότι η προστασία του είναι προτιμότερη από την επεξεργασία του,  συνεχώς διατυπώνουμε στα Δ. Σ. και στις ανακοινώσεις – καταγγελίες μας μέτρα και προτάσεις για την ορθή και αειφόρο αξιοποίηση των υδάτινων πόρων, για τη φροντίδα των βουνών και των πηγών υδροληψίας, για τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα,  για τη βελτίωση της ποιότητας του πόσιμου νερού, για την προστασία της δημόσιας υγείας, για την υποστήριξη συλλόγων χωριών που επιθυμούν να αυτοδιαχειρίζονται τις τοπικές πηγές, για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των κατοίκων, ώστε να συνειδητοποιήσουν ότι το νερό είναι πολύτιμο φυσικό αγαθό που θα γίνεται όλο και πιο σπάνιο.

Facebooktwitterpinterest

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *