Η ιδιωτικοποίηση του τομέα της ενέργειας από το 1999 καθώς και το πλούσιο αιολικό δυναμικό μας έχει κάνει περιζήτητους πελάτες για τους ιδιώτες επενδυτές που δραστηριοποιούνται στις ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας). Αυτό που σαν τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να κάνουμε, είναι να βάλουμε τους όρους και τα όρια (φέρουσα ικανότητα, συμβατότητα με την κλίμακα της περιοχής, χωροταξικός και ενεργειακός σχεδιασμός, ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων στο φυσικό και ανθρώπινο περιβάλλον) σε τέτοιες επενδύσεις διεκδικώντας ταυτόχρονα τη μέγιστη δυνατή ωφέλεια για τον τόπο.
Με αφορμή την έγκριση άδειας από την ΡΑΕ στην εταιρεία ΙΚΑΡΟΣ-ΑΝΕΜΟΣ ΑΕ του ομίλου Μυτιληναίου για την εγκατάσταση 110 ανεμογεννητριών (αρ. αποφ. 875/15-7-2011) στο νησί μας η ΑΣΠΙ, τοποθετείται με συγκεκριμένες θέσεις:
– Η αξιοποίηση της αιολικής ενέργειας και γενικότερα όλων των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) αποτελεί για μας βασικό ζητούμενο, στα πλαίσια της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και του ενεργειακού ζητήματος στο σύνολό του.
– Βασική μας προτεραιότητα και μέλημα πρέπει να αποτελεί η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας σε τοπικό και ευρύτερα σε παγκόσμιο επίπεδο. Η λογική αυτή δεν πρέπει να αφορά μόνο στην ενέργεια, αλλά να διέπει τη συμπεριφορά των πολιτών σε κάθε έκφανση της κοινωνικής ζωής, όπως στη διαχείριση (μείωση) των απορριμμάτων, στη χρήση του αυτοκινήτου κ.ά. Γενικότερα θα λέγαμε ότι εναντιωνόμαστε στο προβαλλόμενο από την αγορά πρότυπο του πολίτη- υπερκαταναλωτή των πάντων.
– Η ενεργειακή αυτάρκεια του νησιού, όσον αφορά στην ηλεκτροπαραγωγή, πρέπει να αποτελεί πολιτικό στόχο, που όμως καμία σχέση δεν έχει με τη συγκεκριμένη άδεια εγκατάστασης Α/Γ, ενώ η δικτύωσή του με άλλα νησιά, με απώτερο σκοπό τη μεταφορά της παραγόμενης ενέργειας στην ηπειρωτική χώρα, πρέπει να συζητηθεί σε συνάρτηση με την κλίμακα μεγέθους των απαιτούμενων εγκαταστάσεων ΑΠΕ. Το μέγεθος των εγκαταστάσεων, αν πρόκειται για αιολικά πάρκα για παράδειγμα, πρέπει να είναι τέτοιο, που να μην αλλοιώνει το τοπίο και να μην προκαλεί αρνητικές επιπτώσεις σε άλλους τομείς, όπως στον τουρισμό και την αγροτική παραγωγή. Επιβάλλεται λοιπόν το μέγεθος των εγκαταστάσεων παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ για τοπική κατανάλωση και μεταφορά σε άλλες περιοχές να είναι ανάλογο με τη φέρουσα ικανότητα, το τοπίο, τη διατήρηση των οικοσυστημάτων και τις ιδιαιτερότητες του νησιού.
– Είμαστε αντίθετοι στην ανεξέλεγκτη τοποθέτηση αιολικών πάρκων με μοναδικό γνώμονα το κέρδος. Η οικονομική βιωσιμότητα, που τίθεται ως μοναδικό κριτήριο από τις εταιρείες, όταν πρόκειται για τον αριθμό και το μέγεθος των ανεμογεννητριών παραδείγματος χάρη, δε συμπίπτει με τη λογική της αειφορίας. Απεναντίας η λογική της χρήσης των ΑΠΕ με τον προωθούμενο τρόπο από κυβέρνηση, Ευρωπαϊκή Ένωση και μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις αποτελεί αντίφαση για την ίδια την έννοια της αειφόρου ανάπτυξης (διαφύλαξη των πόρων της, δηλ: φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον) . Άλλωστε το « Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος» στις 22/3/2007, δια του Προέδρου του κ. Μ. Δεκλερή, επισήμαινε τα εξής : « …Η Εθνική Χωροταξία των αιολικών πάρκων, που έχει εισηγηθεί το Επιμελητήριον από πολλών ετών, δεν είναι απλούν μέσον νομιμοποιήσεως των, λόγω της καθαράς ενέργειας που παράγουν….Η έννομη αξία της καθαράς ενέργειας έπεται της προστασίας του πολύτιμου φυσικού κεφαλαίου της Χώρας, στο οποίο ανήκουν τα ευαίσθητα δασικά οικοσυστήματά μας….και εξ ολοκλήρου τα μικρά νησιά, οι ακτές, τα ακρωτήρια και εν γένει το νησιωτικό τοπίο….Δε συγχωρείται με κανένα τρόπο η θυσία πολύτιμου φυσικού κεφαλαίου χάριν αυτής» . Εξάλλου η έννοια της «πράσινης ενέργειας» και γενικά της «πράσινης πολιτικής» εμπεριέχει τις έννοιες της δημοκρατίας, της συμμετοχής, της αποκέντρωσης, της ήπιας επέμβασης, της συμβατότητας και φιλικότητας με το περιβάλλον. Γι’αυτό το λόγο δεν μπορούν να τη διαχειρίζονται ή να μιλάνε εξ ονόματός της μεγάλοι επενδυτικοί όμιλοι με μονοπωλιακά χαρακτηριστικά, που είναι έτοιμοι να εγκαταστήσουν Α/Γ στου Ράντη, στο Κακό Καταβασίδι, σε προστατευόμενες περιοχές ΝATURA.
– Ζητάμε να διερευνηθεί και να προωθηθεί από το Δήμο η δυνατότητα εγκατάστασης μικρών αποκεντρωμένων μονάδων ΑΠΕ, με πιθανή σύσταση μικτής τοπικής εταιρείας παραγωγής ηλεκτρισμού από αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα και κεντρικού δικτύου θέρμανσης αξιοποιώντας τη γεωθερμία και τη βιομάζα (π.χ. ελαιοπυρήνα) με τη συμμετοχή του Δήμου, της Περιφέρειας Β. Αιγαίου και ιδιωτών μικρομετόχων. Παράλληλα να εξαντληθούν από το Δήμο οι δυνατότητες κάλυψης των κτιριακών ενεργειακών του αναγκών από ΑΠΕ, ώστε να λειτουργεί ως πρότυπο για τους δημότες του. Έτσι μόνο ο Δήμος θα έχει τον έλεγχο της παραγόμενης ενέργειας και θα μπορεί να ασκήσει κοινωνική πολιτική προς τους δημότες του (π.χ. με μείωση άλλων ανταποδοτικών τελών)
Από την άλλη.
– Θεωρούμε ότι οι ντόπιοι ιδιώτες μικροεπενδυτές των ΑΠΕ δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως «εκφραστές του μεγάλου κεφαλαίου» και αν πληρούν τις προϋποθέσεις που τέθηκαν προηγουμένως (φέρουσα ικανότητα, συμβατότητα με τη μικροκλίμακα του τοπίου, περιφερειακός χωροταξικός και ενεργειακός σχεδιασμός, προστασία των τοπικών οικοσυστημάτων), να τους παραχωρούνται από το Δήμο δημοτικές εκτάσεις προς ενοικίαση. Μικρής κλίμακας εγκαταστάσεις μπορούν να λειτουργήσουν θετικά για την οικονομία του νησιού, καθιστώντας το παράλληλα ενεργειακά αυτόνομο και «καθαρό», συμπληρώνοντας το υβριδικό έργο που κατασκευάζεται από τη ΔΕΗ.
– Οι παρεμβάσεις που απαιτούνται για τη μεταφορά και την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών, καθώς και οι ίδιες, συνιστούν μια οριστική και αμετάκλητη κατάσταση, της οποίας οι αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον δε θα είναι αναστρέψιμες. Επιπλέον αυτές θα δώσουν τη χαριστική βολή στο ήδη σοβαρά υποβαθμισμένο περιβάλλον της Ικαρίας, εξαιτίας της ανεξέλεγκτης- αποίμενης κτηνοτροφίας (πρόβλημα για το οποίο η Τ. Α. καλείται και οφείλει να δώσει άμεσα λύσεις). Επιπρόσθετα η διάνοιξη πολλών χιλιομέτρων ορεινών δρόμων θα διευκολύνει την πρόσβαση των ιδιοκτητών αποίμενων ζώων σε απρόσιτες μέχρι τώρα με αυτοκίνητα περιοχές . Αυτό σημαίνει ότι θα δημιουργηθούν νέες περιοχές ταΐσματος των ζώων με τυποποιημένες ξηρές τροφές , οι οποίες ,όπως πολύ καλά γνωρίζουμε, σε σύντομο χρονικό διάστημα θα μετατραπούν σε νέες ερημοποιημένες εκτάσεις.
– Διαφωνούμε με την εγκατάσταση αυτού του τερατώδους αιολικού πάρκου στο νησί μας. Είμαστε αντίθετοι στην ολοκληρωτική αλλοίωση-ισοπέδωση του Αθέρα, με την διάνοιξη τεράστιων δρόμων, εκσκαφές θεμελίων και τη μετατροπή του σε βιομηχανική ζώνη. Είμαστε ενάντιοι στην καταστροφή του νησιωτικού τοπίου και οικοσυστήματος. Τα αιολικά «πάρκα» (κατ΄ ευφημισμό) δεν παύουν να είναι βιομηχανικές εγκαταστάσεις και οι τεράστιες Α/Γ δεν παύουν να «ασελγούν» πάνω στο μοναδικό ελληνικό νησιωτικό τοπίο. Αυτά εξάλλου θα έχουν αρνητικές συνέπειες στην ανάπτυξη ήπιων-εναλλακτικών μορφών τουρισμού.
Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, επειδή χαρακτηρίζεται από μια άλλη εναλλακτική αειφορική αντίληψη, πρέπει να συνοδεύεται από μια διαφορετική πολιτική σκέψη και διαχείριση. Πρέπει να υλοποιεί έναν ενεργειακό σχεδιασμό (που σήμερα δεν υπάρχει), ο οποίος θα υπηρετεί την αποκεντρωμένη υβριδική παραγωγή ενέργειας (συνδυασμός πολλών ΑΠΕ) και θα στοχεύει στα αυτόνομα ενεργειακά νησιά.
Έτσι μόνο μπορούμε να δώσουμε απάντηση στα πιεστικά, αμείλικτα προβλήματα του παρόντος και τις εφιαλτικές προοπτικές του κοντινού μέλλοντος.
Ικαρία Σεπτέμβρης 2011
Ο δημοτικός σύμβουλος
Της ΑΣΠΙ
Ηλίας Γαγλίας
